Geachte leden van de gemeenteraad, Vandaag is het aan u om iets te vinden over een te kiezen variant met betrekking tot de herindeling van onze gemeente Oldambt. Aan de vooravond van de gemeenteverkiezingen maakt u vandaag een keuze over hoe onze toekomstige gemeente er uit zal komen te zien. Die keuze laadt bij een nieuw college en een nieuwe gemeenteraad na maart 2014 de verplichting op om de voorbereidingen daartoe te gaan uitvoeren.
Met uw keuze regeert u als Raad met nog 98 dagen in uw huidige samenstelling te gaan, dan ook als het ware over uw eigen graf heen. U heeft uiteraard dat mandaat van de kiezer en dergelijke situaties komen vaker voor, echter de impact van uw besluitvorming vandaag is zelden zo groot als bij het uitspreken van uw voorkeur voor een toekomstige bestuurlijke samenwerkingsvariant. Zo'n besluit gaat in feite al onze burgers aan. GroenLinks had daarom liever gezien dat de herindeling een thema was geworden bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Op 20 december, als iedere gemeente in Oost Groningen zijn voorkeur heeft uitgesproken wordt er onderling weer verder gepraat maar gelet op het huidige moeizame proces, sluiten wij het niet uit dat de herindeling alsnog een thema zal gaan vormen in de komende verkiezings
Het college van B&W in de gemeente Oldambt heeft zich inmiddels uitgesproken voor de A7 variant, welke volgens het voorstel van de commissie Janssen zou moeten bestaan uit het Oldambt, Menterwolde, Slochteren en Hoogezand-Sappemeer. Ook Hoogezand-Sappemeer kiest onverzettelijk voor deze variant, echter de gemeente Slochteren en recent ook Menterwolde wensen zich daar niet bij aan te sluiten en kiezen voor een samengaan met Hoogezand-Sappemeer en Veendam, de zogenaamde N33 variant. Een schier onhaalbare optie, gelet op de harde voorkeur van Hoogezand-Sappemeer voor de A7 variant.
Tussen Veendam en Pekela bestaat in de huidige situatie al een hecht samenwerkingsverband, hetgeen gisteravond bevestigd werd door de keuze van onze Pekelder buren voor een zuid-oost Groningen variant met Veendam, Stadskanaal, Bellingwedde en Vlagtwedde. Deze laatste twee hebben in een eerder stadium echter al besloten met elkaar samen verder te willen gaan. Een fusie met enerzijds het Oldambt of anderzijds Stadskanaal zien zij beiden niet zitten omdat er bij hen vrees bestaat om te worden overruled door deze grotere gemeenten. De gedroomde zuid-oost variant van Pekela zal daarom met Stadskanaal erbij, bij deze twee gemeenten ook wel erg moeilijk komen te liggen.
Delfzijl wenst op te gaan in een grote gemeente die het gehele gebied van het Hoge Land gaat beslaan. De focus aldaar is dus gericht in noord-westelijke richting, waardoor de dorpen ten oosten van Delfzijl wel erg excentrisch in dat nieuwe bestuurlijke gebied terecht zullen gaan komen.
Onze al eerder uitgesproken GroenLinks optie voor een Oldambt, dat gebaseerd is op oude landstreek Oldambt, kan wellicht een oplossing bieden om aan de zojuist geschetste Gordiaanse knoop te ontsnappen en brengt juist die delen weer bij elkaar, waarvan de bevolking zich met elkaar van oudsher weet te identificeren.
GroenLinks gaat vandaag enigszins in de herhaling en wenst het bestuur en onze bevolking een alternatief te bieden voor de gemeentelijke herindeling. Onze partij wil de nieuwe gemeente baseren op de historische grenzen van de twee Oldambten, zoals deze in vroegere dagen van toepassing waren. Het betreft in ons voorstel het gezamenlijk gebied van het vroegere Klei-Oldambt en het Wold-Oldambt. Dorpen als Termunten, Woldendorp, Borgsweer en Wagenborgen worden in deze variant weer deel van het Oldambt, eigenlijk net zo als dat het in vroegere dagen ook het geval is geweest.
Plaatsen als Veendam en Wildervank behoorden vroeger, net als alle dorpen in het huidige Menterwolde ook tot de historische landstreek Oldambt maar wij kiezen er in onze optie vooralsnog voor om de menselijke maat in ons voorstel leidend te verklaren. Doorgroeien naar 100.000 inwoners is in een dichtbevolkt gebied als de Randstad misschien een optie maar is, wat GroenLinks betreft, op het dunbevolkte platteland volstrekt geen oplossing.
GroenLinks is van mening dat de huidige herindelingen binnen onze provincie eveneens een kans bieden om ons Oldambt weer grotendeels in haar oude luister te herstellen. Het is wat dat betreft nu of nooit. Ondanks dat de oppervlakte groter wordt dan nu het geval is, blijft het inwonersaantal beperkt tot hooguit 60.000 inwoners. Dat voldoet wat ons betreft nog net aan de menselijke maat. De bewoners kunnen zich daardoor blijven identificeren met de streek waar zij zijn geboren en zijn opgegroeid of later verliefd op zijn geworden. Dat vindt een partij als GroenLinks erg van belang. Ons advies is dan ook om dicht bij onszelf te blijven en de mogelijkheid van een iets groter Oldambt, gebaseerd op ons historisch besef, te te onderzoeken en betrekken bij uw afwegingen.